Uganda Ruanda Kongo Sınırı
Uganda Ruanda Kongo Sınırı
Yolculuğu planlarken
Gorillerle ve şempanzelerle tanışmanızın iki ana destinasyonu var. Ya Uganda’nın başkenti Entebbe’ye ya da Ruanda’nın başkenti Kigali’ye uçacaksınız. Sonra bu iki ülkeden hangisinde başladıysanız turu diğerinde biterecek ve oradan döneceksiniz.
Ulusal parklarda günler nasıl geçer…
Kibale Ulusal Parkı’nda yağmur ormanlarının gerçek sahipleri olan kırmızı kuyruklu ve mavi maymunlar, beyaz seyah colobus’lar, babunlar gibi 13 farklı primat türünü yakından görmek mümkün. 200 üstünde kuş cinsinin şakıdığı bu sık ormanlarda cennetin sesi kulağınızda gibi dolaşıyorsunuz. 2 yürüyüş değneği hafif iniş çıkışlı orman için ideal. Burada beğendiğim tesis: Kyaninga Lodge (korunmuş krater gölü etrafında cennetten bir köşe olan bu tesiste konaklamasanız bile bir şeyler içmek için uğrayın ve manzaraya benden selam edin.)
Yemyeşil bakir bir doğanın koynunda saklı bir yer burası. İnsan eli değmemiş ve Dünya’da nadir kalan güzelliklerden biriydi seyretmeye doyamadım. Krater Gölü’ne tepeden bakan birkaç geniş ve şık bungalov henüz UNESCO mirası için keşfedilmemiş bu nefes kesici görüntüyü kucaklıyor. İnşaata nasıl izin alabildiğine insanın aklının almadığı bu tesiste saç kurutma makinesi yasak çünkü elektrik gücü çok kısıtlı.
- The Dian Fossey Gorilla Fund International
Queen Elizabeth Ulusal Parkı’na giderken ekvatordan geçiyorsunuz. Burası 600 kuş cinsinin yuvası ve aslandan file kadar safari için ideal. Özellikle Kazinga Kanalında tekneyle dolaşırsanız su içmeye gelen fil aileleri neşeli görüntüler veriyor. Volkanik kraterler nefis görüntüler oluşturuyor. Burada beğendiğim yer: Mweya Safari Lodge (bölge şartlarına göre iyi hizmet veren ve parkın içinde bir tesis).
Bwindi Impenetrable (geçitvermez) Ulusal Parkı adı gibi hafiflerin yanı sıra zorlu dağ parkurlarını barındırıyor. Dağ gorillerini yakından ve kendi doğal ortamlarında bulup görmek insana gerçeküstü bir film seti izlenimi veriyor. Burada beğendiğim yer: Bwindi Safari Lodge (Ruanda volkanlarını seyretmeye doyamayacağınız manzarası var.)
Ruanda Volkanları Ulusal Parkı’nda “golden monkeys” ender rastlayabileceğiniz türlerden. Burada beğendiğim yer: Virunga Lodge ( Sisteki goriller filmindeki gerçek dağlara yapışık bir hayat süreceksiniz.)
Ulusal parkları balonla yükselerek havadan görmek de ayrı bir seçenek (www.ugandaballoonsafari.com)
Bu bölgelerde yüksek güvenlikli bir gezi için Volcanoes Safaris ile temasa geçmenizi öneririm. Aslında benim Volcanoes Safaris’i beğenme nedenim bambaşka: bu şirket varoldukları bölgelerde yerel halkı desteklemek için gelir getirici projeler oluşturuyor ve bu projelere ayrıca maddi destek veriyor:
Bu sayede Bwindi’de yerel çay yetiştiricileri gezileri ve bölge hastanesi ile hastalık önleyici alışkanlıkları halka kazandırma; Gahinga dağlarında tarım, el sanatları, kültürel koruma; Kyambura’da kahve kooperatifi turu, araıcılık, gösteri grupları…
Tüm bu emekler sayesinde fakir yerel halk karın doyurmak için vahşi doğayı tahrip etmek ya da kaçak avcılık yapmak yerine iş güç sahibi oluyor. Derim ki böyle yerlere gidemiyorsanız bile eğer biraz takdir ediyorsanız sembolik miktarlarda yardımlar yapın. (bağış için bir örnek Facebook.com/VSPT)
- Güldüğüme aldanmayın ürkütücü de
Bu bölgelerde yüksek güvenlikli bir gezi için Volcanoes Safaris ile temasa geçmenizi öneririm.
RUANDA
Ceset küllerinden yapılanan yeni bir coğrafya
Ruanda dağların, vadilerin ve yaylaların ülkesi. Virunga volkanik dağları ülkenin en yüksek kesimi. Ülkedeki nefis yağmur ormanlarını maalesef 1994-2000 arası yerleşim yeri olarak kullanmak üzere yok etmişler. Ruanda’da Tutsi, Hutu ve Twa etnik grupları yaşamakta.
1994 sonrası iç savaşta çoğunluğu Tutsi olmak üzere 1 milyon üzeri insan öldü ve yakın tarihin en büyük soykırımı oldu. Soykırımın hazin sonucu olarak yüzbinlerce çocuk ebeveynsiz ve akıl almaz kötü şartlarda yaşamak zorunda kaldı. Soykırımın ardından kadın nüfüsun erkeğe oranı % 70’i buldu. 2003’ te kadınlara miras bırakılması yasağı kalktı ve hükümetteki kadın sayısı için kota çıktı. (80 üyenin 24’ü kadın olmalı; şu an parlementer kadın sayısı bundan da daha fazla). Daha çarpıcı olansa; 2000’de Tutsi azınlığını temsil etmesine rağmen Paul Kagame’nin devlet başkanı seçilmesi ve üzerine 2010 seçimlerinde de %93 oy almasıdır. Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ni beş yıl işgal etmesi ve 5 milyondan* fazla insanın bu savaşta ölmesi Paul Kagame’nin başarılı liderliğini tartışılır kılmakta. (*İkinci Dünya Savaşı‘ndan beri en dehşet savaş ölümleri rakamı)
- Bir avuç kirli su bir dünya mutluluk
Umuganda “ortak amaç için bir araya gelerek katkı sağlamak” demek. Bizim kültürümüzdeki imeceye yakın bir kavram. Soykırım sonrası devlet başkanı halkı düzenli olarak umuganda yapmaya çağırdı. Bugün Ruanda’da pek çok evsize ev, yerel sağlık merkezi ve sokak temizlikleri bu sayede gerçekleşiyor. Her ayın son cumartesi’si 18-65 yaş arası halk zorunlu kamu hizmeti yapıyor.
- oyun arkadaşlarımla temizlik nosyonumu tamamen kaybettim
Dian Fossey anısına saygı
Birute Galdikas’ın orangutanlar; Jane Goodall‘ın şempanzelerin koruma altına alınmaları ve insana benzerliklerini ortaya çıkartan şaşırtıcı bilimsel incelemelerine paralel çalışmaları Dian Fossey Uganda ve Ruanda’da gerçekleştirmiştir. Tek farkla: Dian Fossey gorillerini koruyabilmek için kaçak avcılar ve kaçakçılara meydan okuyacak kadar ileri gitmiş ve tahminen bu yolda hayatını 1985’te kaybetmiş bir bilim kadınıdır.
- en akıllı hayvan türü şempanze
Uganda’da bizzat Fossey’in ekibinde bulunmuş birisiyle tanıştım ve bu bilim kadınının ne kadar inatçı, korkusuz ve gorilleri korumaya inançlı olduğunu ilk ağızdan dinledim. Ruanda Milli Parkında Dian Fossey, katledilmesine isyan ettiği için uğruna düşman kazanmaktan çekinmediği favori gorili Digit’in tam yanında tepelerde gömülü.
Sizi Dian Fossey anısına “Gorillas in the Mist: The Story of Dian Fossey (Sisteki Goriller / 1988)” filmini izlemeye davet ediyorum. Dian Fossey Enstitüsündeki yetkililerden dinlediğim kadarıyla, filmin çekiminde gerçek gorillerle iletişim sahnelerinden çok etkilenen başrol oyuncusu Sigourney Weaver gorilleri koruma fonu için hala büyük destek veriyor.
Çevreci bir bilim kadınının hunharca kanını emmiş bu coğrafyada dolaşmak tuhaf olduğu kadar keşfetme duygularını da tetikliyor. Ben Dian Fossey anısına, oldukça dayanıklılık isteyen 3750 metreye kadar uzanan en zorlu parkurlardan birini tırmandım. Doğrusu, bu kadar pis ve dik bir tırmanış beklemiyordum. Survivor benzeri macera arayan tüm outdoor ustalarının emeğini ve kabiliyetini saygı ile selamlıyorum. Saygı duygularımı perçinleyen diğer bir topluluk ise bu bölgede adeta canları pahasına araştırma yapan gözüpek bilim insanları. Tanıştığım bu araştırmacılar arasında vahşi doğayı silahsız gözlemlerken aslanla burun buruna gelmiş olanlar vardı. (vahşi doğada araştırmalar esnasında silahlı olmaya şiddetle etik olarak karşı çıkanlar var; bu da onları gerçek tehlike ile günün her saniyesi karşı karşıya bırakıyor.)
